Việt Nam là thị trường bán lẻ tiềm năng với mức tiêu dùng bình quân khoảng 55 tỷ USD một năm. Đó là mảnh đất màu mỡ đầy tiềm năng đối với các doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp trong ngành Đồ uống cũng đang nỗ lực khẳng định thương hiệu của mình trong thị trường nội địa. Theo bản quy hoạch phát triển ngành Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam đã được Bộ Công thương phê duyệt... đến năm 2015, nước ta sẽ sản xuất và tiêu thụ 6 tỷ lít bia, mức bình quân đầu người ước tính sẽ tăng 35-36 lít một năm. Như vậy, số lượng sản xuất và tiêu thụ bia ngày một tăng.

Dù hệ thống phân phối hiện đại chỉ chiếm 20% thị phần của ngành bán lẻ trong cả nước nhưng đây là kênh quảng bá hàng Việt hữu hiệu nhất hiện nay. Khá bất ngờ khi biết hiện có đến 80 - 90% lượng hàng bán ra ở kênh này thuộc về hàng sản xuất trong nước. Không còn ở thế yếu so với hàng ngoại như những năm trước, sau hơn 2 năm thực hiện cuộc vận động “Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt”, tỷ lệ tiêu dùng hàng Việt đã tăng lên mạnh mẽ.

Theo khảo sát của giới chuyên môn, trước năm 2009, số người tiêu dùng quan tâm đến hàng Việt chỉ chiếm 32%, nhưng nay đã tăng lên hơn 60% và theo dự đoán sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới. Ông Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (Bộ Công Thương) cho rằng, nhận thức của người tiêu dùng về hàng Việt đã có những chuyển biến rõ rệt, đồng thời chất lượng hàng hóa trong nước cũng đã được nâng lên.

Thấy rõ nhất về “sức bật” của hàng Việt là tại các kênh phân phối hiện đại, cụ thể là siêu thị. Theo thống kê từ Ban Vận động chương trình “Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt”, hiện nay, tại nhiều siêu thị, hàng nội đã chiếm tỷ lệ 70 - 90%.

Theo Sở Công Thương Hà Nội, nhu cầu tiêu thụ lương thực thực phẩm trong nước cũng tăng cao trong dịp Tết Nguyên đán 2012. Cụ thể: Lương thực khoảng 65.000 tấn/tháng. Thịt lợn khoảng 12.000 tấn. Hiện nguồn thịt lợn sản xuất trên địa bàn Hà Nội đảm bảo cung ứng đầy đủ nhu cầu cho thành phố. Tuy nhiên, do dịch bệnh và lưu thông hàng hóa ra ngoài địa bàn, nên có những thời điểm phải khai thác thêm ở các tỉnh lân cận và các tỉnh phía Nam. Nhu cầu thịt gia cầm khoảng 6.000 tấn. Tổng sản lượng thịt gà, vịt từ các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ gia đình trên địa bàn Thành phố đáp ứng khoảng 62% lượng thịt tiêu thụ trên thị trường, 38% lượng thịt còn lại được khai thác, cung ứng từ các tỉnh lân cận. Thuỷ hải sản tươi, đông lạnh tiêu thụ khoảng 5.000 tấn. Mặt hàng này chủ yếu được khai thác từ các tỉnh, thành phố khác cung cấp cho Hà Nội.

Nhu cầu về rau, củ, quả tháng Tết 2012 dự kiến lên 90.000 tấn, trong số này thì các huyện ngoại thành có khả năng cung cấp 55%, còn lại phải khai thác tại các tỉnh thành khác. Bánh mứt kẹo các loại khoảng 1.500 tấn tiêu thụ trong dịp Tết. Rượu, bia, nước giải khát khoảng 96 triệu lít chủ yếu từ Tổng công ty Bia – Rượu - Nước giải khát Hà Nội, Tổng công ty Bia – Rượu - Nước giải khát Sài Gòn, Công ty Cổ phần Vang Thăng long, Công ty CP Cồn rượu Hà Nội, Công ty CP Bia và Nước giải khát Việt Hà... 

Tại một số siêu thị lớn như Big C, Co.opMart..., từ đầu năm đến nay, tổng mức lưu chuyển hàng hóa sản xuất trong nước lên đến 80 - 95%. Ông Bascal Billaud, Tổng giám đốc Big C Việt Nam, cho biết, từ 3 năm nay, người tiêu dùng có chiều hướng tăng sử dụng hàng nội đối với một số mặt hàng trước đây hàng ngoại được ưa chuộng, như đồ gia dụng, sữa, thực phẩm chức năng, bia, rượu, nước giải khát...Nhiều ngành hàng như thực phẩm tươi sống, đồ uống, đồ đông lạnh... hàng Việt chiếm gần như tuyệt đối.

Trong tất cả mặt hàng bán tại Big C, dẫn đầu các ngành hàng đều là các nhà sản xuất Việt Nam như Kinh Đô (bánh kẹo...), Vinamilk (sữa), Tân Hiệp Phát, HABECO, Thủy Tạ, Bia Việt Hà, Halida, Vĩnh Tiến (giấy), Đại Đồng Tiến (đồ nhựa)... và nhiều nhà cung cấp khác. Đây thật sự là một tín hiệu đáng mừng đối với các nhà sản xuất Việt Nam.

Tại nhiều siêu thị khác cũng ghi nhận dấu ấn của hàng Việt. Hệ thống siêu thị Maximark trước đây được mệnh danh là “thiên đường hàng ngoại”, nhưng nay tỷ lệ hàng trong nước cũng chiếm đến 70%. Trong khi đó, các siêu thị khác như Fivimart, Vinatex Mart, Citimart... dù quy mô lớn, nhỏ khác nhau nhưng sức tiêu thụ hàng Việt cũng tăng mạnh trong những năm gần đây.

Để hàng Việt có “chỗ đứng” trên thị trường như hiện nay phải kể đến vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước, của doanh nghiệp (DN) sản xuất, của nhà phân phối và cả người tiêu dùng. Trong khi các cơ quan quản lý đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm tuyên truyền, cổ vũ, giúp nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại trong nước, chấn chỉnh thị trường..., thì các DN cũng đã cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Một thực tế không thể phủ nhận là vị thế của hàng Việt được nâng lên có sự “góp công” rất lớn của các nhà phân phối hiện đại. Không chỉ đơn thuần làm “cầu nối” giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng, các siêu thị đã làm nhiều hơn thế!

Hiện nay, dù hàng Việt đang chiếm tỷ lệ rất cao trong cơ cấu hàng hóa bán tại các siêu thị, nhưng những nhà phân phối này vẫn tiếp tục đẩy mạnh sức tiêu thụ cho hàng sản xuất trong nước.

Nếu như mỗi năm hệ thống Saigon Co.op dành 40 - 50 tỷ đồng để thực hiện chương trình khuyến mãi “Tự hào hàng Việt”, thì Big C cũng liên tục tổ chức các chương trình khuyến mãi hoành tráng dành cho hàng sản xuất trong nước như “Người Việt dùng hàng Việt”, “Tuyệt vời hương vị Việt”...

Nếu như Co.opMart tổ chức các chuyến đưa hàng Việt đến người tiêu dùng nông thôn thì Big C xây dựng những khu vực đặc sản các vùng miền, dành những vị trí tốt cho các sản phẩm nội địa.

Không dừng lại ở những việc trên, các nhà phân phối này đang đẩy mạnh xúc tiến, hợp tác với các nhà sản xuất trong nước để tăng cường sức tiêu thụ cho hàng nội. Ông Bascal Billaud - Tổng giám đốc Big C Việt Nam, cho biết, trong chính sách thu mua của Big C hàng nội luôn được ưu tiên hàng đầu.

Hàng nhập khẩu chỉ đóng vai trò đa dạng hóa và thêm sự chọn lựa cho khách hàng. Khi làm việc với các nhà cung cấp địa phương, Big C không giới hạn ở việc mua và bán, mà còn hợp tác để phát triển các dự án hướng đến chất lượng sản phẩm. Hiện nay, nhiều dự án đã được xúc tiến, như thu mua hàng nông sản tại khu vực Mekong, Đà Lạt, trồng rau củ sạch...

Ngoài ưu tiên kinh doanh hàng Việt, Big C còn đẩy mạnh công tác tìm kiếm hàng Việt có chất lượng để xuất khẩu sang các chuỗi siêu thị của Tập đoàn Casino - tập đoàn mẹ của Big C - trên thế giới. Hiện nay, mỗi năm Big C xuất khoảng 1.000 container hàng Việt gồm: nông sản, thủy sản, đồ gỗ, thực phẩm, đồ uống... sang châu Âu, Mỹ La tinh, Ấn Độ Dương...

Không đưa hàng Việt ra nước ngoài như Big C nhưng Metro với lợi thế về số lượng hàng cung ứng trong cả nước cũng đã tăng cường hợp tác với các trang trại rau sạch, các doanh nghiệp Đồ uống... để có nguồn rau, củ, quả, thực phẩm đạt an toàn vệ sinh thực phẩm với giá cả phải chăng.

Theo ông Hồ Quốc Khánh- Trưởng phòng quản lý Thương mại Sở Công Thương Hà Nội, để phục vụ lễ Noel, Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2012, Sở Công Thương sẽ chỉ đạo các doanh nghiệp tham gia chương trình bình ổn giá của thành phố tập trung khai thác, dự trữ và tổ chức bán ra trên thị trường nhiều nhóm mặt hàng thiết yếu với số lượng hàng hóa lớn như: gạo trắng, thịt lợn, thịt gà, vịt, trứng gia cầm, bia, rượu, nước giải khát… với tổng số tiền hàng là 475 tỷ đồng để phục vụ nhu cầu mua sắm của nhân dân.