Về dự Hội thảo có đại diện Cục Canh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), đại diện Uỷ ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, các nhà khoa học, nguyên lãnh đạo Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đại diện Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam, Hội Thú y, Hiệp hội Công nghiệp Môi trường Việt Nam, Hội KHKT An toàn thực phẩm Việt Nam, Hội KHKT về Tiêu chuẩn và Chất lượng Việt Nam, Hội Điện lực Việt Nam, Hiệp hội Công nghiệp Môi trường Việt Nam, Hội Làm vườn Việt Nam, Hiệp hội Trang trại và doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam, Liên hiệp các hội KH&KT các tỉnh, thành phố thuộc thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đại diện một số cơ quan báo chí thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam...

Hội thảo đã thành công tốt đẹp, thu hút 14 báo cáo tham luận là đại diện các hội, hiệp hội tham gia góp ý vào Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi). Các đại biểu đều đánh giá cao Ban soạn thảo Dự án Luật đã chuẩn bị kỹ càng, công phu, bổ sung nhiều nội dung mới, sửa đổi những quy định chưa phù hợp, khắc phục được những hạn chế của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010. Tham luận tại Hội thảo, đại diện Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam góp ý: Điều 36 - Yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước xử lý vi phạm pháp luật liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
 

 

Khoản 2 ghi: “Các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan có trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết các yêu cầu của người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân có liên quan khác theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và lĩnh vực được phân công”. Đề nghị bổ sung: “Các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan có trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết và thông báo kết quả giải quyết các yêu cầu của người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân có liên quan khác theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và lĩnh vực được phân công”.

Khoản 4 ghi: “Người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân có liên quan khác có nghĩa vụ cung cấp thông tin, bằng chứng có liên quan đến hành vi vi phạm của tổ chức, cá nhân kinh doanh”.

Cung cấp thông tin để giúp cơ quan quản lý nhà nước, cần được khuyến khích. Vì vậy không nên đặt việc cung cấp, bằng chứng thành “nghĩa vụ”. Có thể quy định nhẹ nhàng hơn: “Người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân có liên quan khác cần cung cấp thông tin, bằng chứng có liên quan đến hành vi vi phạm của tổ chức, cá nhân kinh doanh”.

 “Góp ý kiến với tổ chức, cá nhân kinh doanh về giá cả, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung khác liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh”,  là một quyền của người tiêu dùng ghi tại Khoản 4, Điều 15. Tuy nhiên, trong Chương II, chưa quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc xem xét tiếp thu hoặc không tiếp thu thì cần có giải thích rõ.

Trên thực tế, những bất cập hiện nay như xăng tăng giá thì hàng hóa khác cũng tăng giá theo và lập mặt bằng giá mới. Nhưng khi xăng giảm giá, thậm chí giảm sâu và liên tục, hàng hóa có liên quan, như giá cước, không giảm.
 

Đại diện Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam phát biểu tại sự kiện
 

Chia sẻ tại Hội thảo, đại diện Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam cho biết: Nhìn chung, Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Sửa đổi) khá đầy đủ, chi tiết, cập nhật một số quy định mới, phù hợp với thực tiễn. Tuy nhiên, theo ý kiến cá nhân của người tiêu dùng tôi nhận thấy, các quy định cần chi tiết hơn nữa, nhất là các điều khoản về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng. Cần hài hoà quyền và trách nhiệm của người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá để đảm bảo tính khách quan, thực tế. Người tiêu dùng có quyền được sử dụng sản phẩm có chất lượng, đảm bảo an toàn. Hiện nay, tình trạng đồ uống phi chính thức như: rượu không rõ nguồn gốc, rượu do dân tự nấu, rượu không được kiểm soát mua bán trôi nổi trên thị trường đang là vấn đề nhức nhối của xã hội và cơ quan nhà nước. Thực tế, mấy năm gần đây đã xảy ra nhiều vụ ngộ độc rượu methanol (rượu pha cồn công nghiệp) làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người tiêu dùng, thậm chí có những trường hợp tử vong. Do vậy, trong Dự thảo Luật cần thêm quy định về trách nhiệm của người mời, người tổ chức bữa tiệc, của nhà hàng, bởi vì bản thân họ phải biết lựa chọn mua loại rượu có nguồn gốc, có nhãn mác để đảm bảo an toàn cho khách… Đồng thời cần có chế tài, quy định cụ thể về xử lý người bán hàng, cơ sở sản xuất nếu để xảy ra ngộ độc rượu methanol dẫn tới tử vong.

Dự thảo Luật đề cập nhiều tới quyền lợi của người tiêu dùng mà ít nói tới nghĩa vụ, trách nhiệm của người tiêu dùng, quyền lợi của người tiêu dùng luôn đi kèm với nghĩa vụ, trách nhiệm bởi trong giao dịch mua bán đều bình đẳng. Do vậy, ban soạn thảo Dự án Luật nên bổ sung quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm của người tiêu dùng như sau: Nên bổ sung quy định về nghĩa vụ của người tiêu dùng là phải trung thực trong giao dịch mua bán, không phản ánh thông tin lỗi sản phẩm sai sự thật, không lợi dụng quyền lợi của người tiêu dùng để vụ lợi, làm phương hại đến uy tín, danh dự của tổ chức, cá nhân kinh doanh... Người tiêu dùng cần có trách nhiệm tuân thủ các quy định của pháp luật, không làm những điều gì ảnh hưởng đến uy tín của thương hiệu, doanh nghiệp, không lợi dụng quyền lợi của mình để làm những việc trái với pháp luật, ảnh hưởng xấu đến tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh...

Phát biểu kết luận Hội thảo, TSKH Phan Xuân Dũng – Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, các ý kiến phát biểu đều rất phong phú, trách nhiệm, sâu sắc, góp ý nhiều khía cạnh như tên gọi, giải thích từ ngữ trong dự thảo, quy định, bố cục của Dự án Luật, đề nghị đảo vị trí một số quy định sao cho logic, phù hợp với nội dung từng điều khoản, các từ ngữ, tên gọi trong dự thảo phải đảm bảo tính thống nhất... Các đại biểu cũng góp ý nên bổ sung đối tượng điều chỉnh là cá nhân và tổ chức cần được bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, bởi tổ chức cũng là người tiêu dùng chứ không phải chỉ có cá nhân. Về nội dung giải thích từ nghĩa, các đại biểu góp ý từ ngữ cần dễ hiểu, giải thích rõ từ ngữ để ai cũng hiểu một nghĩa, tránh đa nghĩa... Các đại biểu góp ý nhiều về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng, bên cạnh quyền thì cần phải có quy định về nghĩa vụ của người tiêu dùng... Cần làm rõ hơn về nghĩa vụ của người tiêu dùng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đồng thời cũng phải có quy định bảo vệ các doanh nghiệp làm ăn chân chính, vì sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Hiện nay, trên truyền hình, phát thanh và mạng xã hội có nhiều sản phẩm quảng cáo rất hay nhưng vấn đề thực chất của sản phẩm lại không đúng như quảng cáo... Cần có quy định về vai trò của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, sự phối hợp của các tổ chức xã hội để hoạt động đạt kết quả tốt hơn... Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam sẽ tổng hợp các ý kiến để gửi tới Ban soạn thảo Dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) để khi ban hành Luật sẽ đi vào đời sống, thật sự phát huy tác dụng của luật...   

Thành Văn