Theo Quyết định 244/2014 của Chính phủ về Chính sách Quốc gia Phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn đến năm 2020 có định nghĩa về lạm dụng như sau:
1. Lạm dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác gây tác hại đến sức khỏe của người sử dụng, đến gia đình, cộng đồng và kinh tế - xã hội; Nhà nước không khuyến khích người tiêu dùng sử dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác.
2. Mọi người có quyền được bảo vệ khỏi ảnh hưởng bởi tác hại của lạm dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác.
3. Thông tin, giáo dục, truyền thông là biện pháp quan trọng để nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của lạm dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác.
4. Kiểm soát toàn diện, đồng bộ đối với sản xuất, kinh doanh, sử dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và tập quán văn hóa truyền thống để phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia, đồ uống có cồn khác và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
5. Tham gia phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân.
   
Rượu, bia liên quan đến sức khỏe con người
Đơn vị rượu
Đơn vị rượu là thước đo dùng để quy đổi các loại đồ uống có cồn với các nồng độ khác nhau.
Đơn vị rượu theo cách tính của WHO:
 1 đơn vị  rượu tương đương với 10g ethanol, tương đương với:
+ 2/3 chai bia/lon 330ml (5%)
+ 1 cốc bia hơi 330ml
+ 01 ly rượu vang 80ml
+ 1 chén rượu mạnh 25ml (40%)

GS.TS Pham Thị Kim - Chủ tịch hội Khoa học Kỹ thuật An toàn thực phẩm Việt Nam góp ý về Dự án luật
 

Lạm dụng rượu, bia: Sử dụng rượu, bia không thích hợp dẫn đến biến đổi về chức năng của cơ thể hoặc xuất hiện một số biểu hiện về lâm sàng thì được coi là lạm dụng rượu, bia.
Tiêu chuẩn xác định lạm dụng rượu, bia của WHO:
- Đối với phụ nữ: trên 14 đơn vị rượu mỗi tuần hoặc 2 đơn vị rượu mỗi ngày, trên ½ đơn vị rượu/giờ
- Đối với nam giới: trên 21 đơn vị rượu mỗi tuần hoặc 3 đơn vị rượu mỗi ngày, hơn 1 đơn vị rượu/giờ

Hậu quả của việc lạm dụng rượu đối với sức khỏe con người

Đối với bệnh tâm thần: Động kinh, loạn thần Korsakov, hoang tưởng, ảo giác, rối loạn cảm xúc, rối loạn nhân cách và hành vi.
Đối với đường tiêu hóa: Bệnh xơ gan, viêm tụy cấp và nãm tính,
Gây bệnh ung thư: Ung thư miệng, vòm họng, hầu họng, thực quản, thanh quản, đại tràng, trực tràng, gan, vú ở phụ nữ , tuyến tụy.
Gây bệnh tim mạch: Mối quan hệ giữa tiêu thụ rượu với bệnh tim mạch khá phức tạp: Tác dụng có lợi trong bảo vệ tim mạch khi uống ít rượu đối với bệnh thiếu máu cục bộ và đột quỵ, khi sử dụng rượu nhiều thì những tác dụng có lợi sẽ chuyển thành có hại. Tiêu thụ rượu nhiều sẽ ảnh hưởng có hại như tăng huyết áp, rung nhĩ, và đột quỵ xuất huyết.
Ngoài ra còn có một số hậu quả liên quan khác như:
-    Hội chứng ngộ độc rượu ở bào thai và các biến chứng sinh non;
-    Bệnh đái tháo đường có mối quan hệ kép: nếu uống ít thì có thể có lợi, uống nhiều sẽ gây hại.
-    Bệnh nhiễm trùng: Tác hại của rượu làm suy giảm hệ thống miễn dịch làm kích hoạt sự phát triển của bệnh viêm phổi và bệnh lao phổi.

Mặt tích cực của rượu, bia
Một số nhà khoa học nêu lên yếu tố tích cực của rượu bia khi sử dụng điều độ:
-    Ngăn ngừa bệnh tim mạch ở nam giới trên 35 tuổi và phụ nữ trên 45 tuổi.
-     Uống rượu vừa phải làm giảm nguy cơ bệnh tiểu đường.
-     Bia có thể làm giảm nguy cơ loãng xương, đặc biệt với phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh.
-     Bia chứa một số chất dinh dưỡng giúp ngăn ngừa nhiều loại bệnh, trong đó có bệnh Alzheimer, béo phì và trầm cảm.

Hiện nay, loại rượu nào trên thị trường gây ra các vụ ngộ độc thực phẩm?
Theo báo cáo của Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế  giai đoạn 2013-2017, hầu hết các loại rượu đều không rõ nguồn gốc, rượu trắng, rượu trắng có hàm lượng methanol cao, rượu ngâm thuốc, rượu ngâm cây, con.
Các loại rượu sản xuất, kinh doanh đảm bảo các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của Bộ Y tế thì ít xảy ra nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
Rượu sản xuất theo phương pháp thủ công, rượu không rõ nguồn gốcxuất xứ,  rượu tự pha chế không có nhãn mác, thậm chí pha cả methanol (cồn công nghiệp) thì quá nguy hiểm. Theo tôi nghĩ, Luật nên tập trung quản lý các loại rượu trên mới là đúng và trúng.
Cần xác định đúng đối tượng cần quản lý, kiểm soát
Trên thế giới có 7 – 8 nước sử dụng “Luật kiểm soát đồ uống có cồn” mà ta lại đặt tên là “Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia”. Tôi thấy từ “kiểm soát” là rất phù hợp, kiểm soát chất lượng, kiểm soát sản xuất, kiểm soát tiêu thụ, vậy tại sao chúng ta không sử dụng tên gọi này trong luật. Theo tôi, tên gọi phù hợp nhất là “Luật kiểm soát tác hại của lạm dụng rượu”.
 Tôi không tán thành là rượu xếp ngang hàng với bia, bởi bia là sản phẩm dùng hàng ngày phổ biến (loại đồ uống bổ dưỡng, ở nước ngoài còn gọi là bánh mì nước). Bia có độ cồn từ 4-5 độ, rượu vang tư 11-13 độ, do vậy thì không thể xếp ngang hàng với rượu 40 – 45 độ được, về chuyên môn tôi thấy như vậy là không hợp lý.
Đề nghị Ban soạn thảo xem xét đổi tên thành “Luật kiểm soát tác hại của lạm dụng rượu”, không nên dùng từ “phòng, chống”.
Bia, rượu tồn tại và đi vào đời sống hàng nghìn năm nay của người dân Việt Nam chúng ta, chẳng lẽ cấm hết à, chúng ta cũng không thể cấm hoặc bỏ sử dụng rượu, bia được, vậy luật ra đời là nhằm kiểm soát và quản lý. Vấn đề là  làm sao sản xuất, kinh doanh mặt hàng rượu đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, tiêu dùng điều độ, tránh lạm dụng.
Để giảm thiểu các vụ ngộ độc thực phẩm do nguyên nhân đã nêu ở trên, cần tập trung kiểm soát các chỉ tiêu an toàn của các loại: Rượu sản xuất theo phương pháp thủ công, rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ,  rượu tự pha chế, không có nhãn mác và yệu cầu phải công bố tại Ủy ban nhân dân địa phương: xã, phường.
Nếu không đủ 02 điều kiện trên thì ngừng sản xuất, lưu thông hoặc xử phạt theo quy định của pháp luật.
Trong dự thảo Luật, tôi thấy ngoài quy định chức năng của Bộ Y tế cần quy định cụ thể chức năng của Bộ Công Thương vì Bộ này quản lý mặt hàng Rượu bia từ sản xuất, kinh doanh đến tiêu dùng trên thị trường.
Vấn đề quảng cáo tiếp thị theo ý kiến của bản thân tôi thấy quy định trong Dự thảo Luật quá chặt chẽ, thực tế khó kiểm soát được độ tuổi người đi mua.
     Quy định độ tuổi mua rượu, địa điểm bán hàng chỉ nên áp dụng với rượu có nồng độ cao, cònbia, rượu vang thì không cần thiết phải quy định như vậy vì Bia là loại đồ uống giải khát, mỗi lần mua bia mà phải xuất trình giấy tờ để chứng minh độ tuổi thì khó khả thi.
Đề nghị Ban soạn thảo cần lắng nghe một cách toàn diện của các bên liên quan, để Luật ban hành có tính khả thi cao, vì sự phát triển chung của đất nước.