Tìm lối đi cho ngành Bia Việt Nam
Những quy định liên quan đến xử lý vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông cùng xu hướng thắt chặt chi tiêu các mặt hàng không thiết yếu khiến ngành bia, rượu sẽ vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khó khăn trong năm 2024. Do đó, đề xuất tăng “sốc” thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu bia của Bộ Tài chính hiện đang được lấy ý kiến rộng rãi cần được đánh giá toàn diện và cân nhắc kỹ lưỡng.
Hàng quán vắng khách
Sức cầu chưa có tín hiệu cải thiện
Năm 2023, ngành bia trong nước đã chứng kiến lượng tiêu thụ sụt giảm chưa từng có. Những quy định liên quan đến xử lý vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông cùng xu hướng thắt chặt chi tiêu các mặt hàng không thiết yếu như bia do những khó khăn về kinh tế sau đại dịch của người tiêu dùng đã khiến các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đồ uống có cồn, trong đó có mặt hàng bia "bốc hơi" hàng chục nghìn tỷ đồng doanh thu.
Trong báo cáo gần đây, Công ty Chứng khoán Funan (FNS) cho rằng rủi ro quan trọng của ngành bia là sức cầu chưa có tín hiệu cải thiện . "Chi tiêu cho rượu bia giảm không chỉ là câu chuyện khó khăn nền kinh tế mà còn ảnh hưởng bởi Nghị định 100. Bên cạnh đó, xu hướng tất yếu trong tương lai khi các mặt hàng đồ uống không tốt cho sức khỏe sẽ bị giảm dần chi tiêu cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến triển vọng ngành bia", chuyên gia phân tích tại FNS đánh giá.
Còn theo các chuyên gia phân tích tại SSI Research, ngành bia cũng chưa có nhiều triển vọng trong năm 2024 với những nhận định tương tự.
Ngành sản xuất và kinh doanh đồ uống là một trong những ngành kinh tế quan trọng và nhiều tiềm năng phát triển ở Việt Nam. Đây là ngành huy động nhiều nguồn lực xã hội, nhất là từ khu vực tư nhân trong và ngoài nước, tạo ra nhiều việc làm và tham gia đóng góp ngân sách mỗi năm; góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 đến nay, ngành Đồ uống Việt Nam liên tiếp gặp nhiều khó khăn, thách thức do chịu sự tác động của đại dịch Covid-19, ảnh hưởng của các chính sách hạn chế đồ uống có cồn từ Luật phòng chống tác hại rượu bia, các quy định hạn chế quảng cáo, khuyến mại, chính sách cồn “zero”, thực hiên trách nhiệm tái chế theo Luật bảo vệ môi trường v.v. Thêm vào đó là xung đột Nga - Ukraine khiến nguyên liệu đầu vào tăng cao và thời gian tới, dự báo tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; căng thẳng địa chính trị leo thang, tăng trưởng kinh tế chưa vững chắc, các thách thức an ninh phi truyền thống gia tăng, tạo áp lực lớn lên điều hành kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam nói chung và ngành bia nói riêng. Điều này dẫn đến nhu cầu sử dụng bia rượu sụt giảm, kéo theo doanh thu của các doanh nghiệp, tình hình sản xuất của các nhà máy giảm mạnh. Thực tế cho thấy, năng lực sản xuất của nhóm doanh nghiệp đồ uống hiện nay đều hoạt động với công suất dưới 80% so với trước đại dịch Covid-19. Nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với bao khó khăn, khó trụ nổi trước những gánh nặng liên tiếp trong 4 năm trở lại đây.
Gỡ khó cho doanh nghiệp ngành bia
Trước những khó khăn bủa vây, bản thân mỗi doanh nghiệp bia đều phải nỗ lực tìm mọi các để có thể cải thiện được tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh như hiện nay. Bên cạnh đó, để khắc phục khó khăn và phát huy nguồn lực nội tại, các doanh nghiệp đồ uống mong muốn Nhà nước xem xét ban hành các chính sách hỗ trợ ngành đồ uống để các doanh nghiệp vượt qua khó khăn trước mắt, phục hồi và ổn định sản xuất. Đối với đề xuất tăng thuế cao, liên tục đối với mặt hàng rượu, bia, chưa từng có trong lịch sử tăng thuế TTĐB như hiện nay, các doanh nghiệp ngành bia khẩn thiết đề nghị Bộ Tài Chính, Chính Phủ, Quốc Hội và các bộ ngành liên quan cân nhắc thật kỹ lưỡng, thấu đáo đề xuất tăng thuế, dựa trên các cơ sở khoa học, các báo cáo đánh giá tác động toàn diện, tham khảo các kinh nghiệm quốc tế và điều kiện cụ thể của Việt để tránh gây “sốc” cho doanh nghiệp và thị trường và giảm thiểu những tác động không mong muốn.
Trong giai đoạn khó khăn hiện nay, việc giữ ổn định chính sách, sẽ giúp cho các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp trong ngành đồ uống có thể yên tâm phục hồi và ổn định sản xuất, kinh doanh, ổn định việc làmcho người lao động và đóng góp bền vững vào ngân sách nhà nước.
Minh Trang