Xu hướng sử dụng bia tại Châu Âu – Trends of beer Drinking in Europe

Xu hướng sử dụng bia ở châu Âu được tổng kết trên bảng công bố  của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hiệp Quốc (FAO) và các nhà sản xuất bia ở châu Âu và Quốc tế.  Ở các nước Bắc Âu, lượng tiêu thụ bia giảm nhưng một số nước nhưng lại tăng ở một số nước khác. Nam Châu Âu, lượng tiêu thụ bia có xu hướng tăng, ngược lại  các nước Trung Âu tiêu thụ bia giảm dần. Các nước Đông Âu, không có khuôn mẫu ổn định nào có thể được rút ra, mặc dù sự gia tăng trong tiêu dùng được tìm thấy ở hầu hết các quốc gia được nghiên cứu. Nhìn chung, dữ liệu đã chỉ ra rằng tiêu thụ bia giảm ở khu vực Trung tâm và khuc vực Bắc Âu, trong khi nó có xu hướng tăng lên ở Nam và Đông Âu. Nguyên nhân của những thay đổi như vậy rất đa dạng, bao gồm thị trường toàn cầu, thuế và các điều luật, nguồn cung địa phương và xu hướng hiện hành.

Xu hướng sử dụng bia dựa trên cơ sở báo cáo tổ chức lương thực và nông nghiệp của Liên Hiệp Quốc (FAO) và bảng cân đối lương thực Nông nghiệp 2006, cũng như số liệu của Hiệp Hội Bia Quốc tế                                                                         

Europe       

Kết quả sẽ được biểu thị bằng mức tiêu thụ bình quân đầu người hàng năm (tính bằng lít), mức tiêu thụ ethanol liên quan đến bia hàng ngày trung bình (tính bằng gam ethanol) và theo tỷ lệ phần trăm tổng lượng ethanol tiêu thụ. Đối với mỗi quốc gia, hồi quy tuyến tính được thực hiện bằng cách sử dụng các tham số tiêu thụ bia hàng năm, điều này cho phép đánh giá lượng bia  tồn hoặc mức tiêu thụ có tăng, giảm hay ổn định trong thời gian nghiên cứu khảo sát.

Bảng 11.1 Ước tính tổng doanh số bán bia quy mô gia đình (%)

Các nước Bắc Âu – Nordic Countries

Các nước Bắc Âu (Đan Mạch, Phần Lan, Iceland, Na Uy và Thụy Điển) được đặc trưng bởi mức tiêu nhiều rượu cao độ. Bia cũng là một loại đồ uống phổ biến và nồng độ cồn của nó thay đổi từ dưới 2,8% đến gần 7%. Thật thú vị, mặc dù doanh số bán đồ uống có cồn là một độc quyền nhà nước, bia nồng độ thấp có thể được tìm thấy trong các siêu thị, và những thay đổi trong chính sách bán hàng do Liên minh Châu Âu (EU) áp đặt có thể ảnh hưởng đáng kể đến xu hướng tiêu dùng (Holder và cộng sự, 1995). Hầu hết bia được tiêu thụ tại gia đình, ít hơn 25% được tiêu thụ trong các nhà hàng hoặc các cơ sở khác.

Đan Mạch – DenMark

Đan Mạch là Quốc gia sản xuất bia tương đối khiêm tốn ở châu Âu, xếp sau Áo và trước Bồ Đào Nha (Bảng 11.2). Tiêu thụ bình quân đầu người giảm từ 128 lít/năm trong 1992 lên 85lít năm 2004; sự suy giảm này cũng được tìm thấy cho mức tiêu thụ trung bình hàng ngày và tỷ lệ phần trăm của tổng lượng ethanol mức tiêu thụ theo báo cáo của bảng cân đối lương thực (Bảng 11.3). Những phát hiện này phù hợp với các tác giả khác, và là kết quả nỗ lực của một số nước Bắc Âu nhằm quảng bá phong cách uống Nam Âu, thay thế bia và rượu mạnh bằng rượu vang (Gerdes et al., 2002). Tuy nhiên, những phát hiện đó có thể không áp dụng cho tất cả người dân Đan Mạch, như một khảo sát gần đây cho thấy mức tiêu thụ rượu vẫn còn tương đối ổn định ở lứa tuổi 15–16 giai đoạn 1995–2003 (44% năm 1995, 53% năm 1999 và 44% năm 2003) (theo Hibell , 2004) hoặc thậm chí tăng lên ở độ tuổi trung niên và cao tuổi Đan Mạch (Bjork và cộng sự, 2006).                                                  Denmark

Bảng 11.2: Xu hướng sản lượng bia

Phần Lan - FinLand

 Trái ngược với Đan Mạch, lượng bia tiêu thụ ở Phần Lan tăng trong những năm 1980 (Simpura et al., 1995) và vẫn ổn định sau đó (Bảng 11.3). Năm 1992, mức tiêu thụ bình quân đầu người là 88 lít/năm, chỉ giảm nhẹ xuống còn 84 lít năm 2004; kết luận tương tự có thể được rút ra từ Dữ liệu bảng cân đối lương thực của FAO. Bia chiếm khoảng 2/3 tổng lượng ethanol được tiêu thụ và con số này vẫn duy trì ổn định trong thời gian khảo sát (Bảng 11.3). Ngoài ra, tại Đan Mạch, tổng lượng rượu tiêu thụ dường như đang tăng lên ở những người cao tuổi (Sulander et al., 2004). Tỷ lệ thanh thiếu niên uống bia ba lần trở lên trong 30 ngày qua cũng tăng nhẹ từ 15% năm 1995 lên 17% năm 2003 (Hibell et al., 2004).

                                                                                                              Finland 

Bảng 11.3: Xu hướng tiêu thụ bia ở các nước Bắc Âu

Iceland

Có rất ít thông tin liên quan đến xu hướng tiêu thụ bia ở Iceland. Một nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng tiêu thụ bia tăng sau khi giới thiệu bia nồng độ cao vào năm 1989, nhưng chững lại sau đó (Ólafsdóttir, 1998). Cũng kể từ đó mọi người bắt đầu chuyển từ rượu mạnh sang bia, và dữ liệu từ FAO chỉ ra rằng lượng tiêu thụ bia tăng lên trong giai đoạn 1992–2004: năm 1992, bia đại diện cho ít hơn 40% tổng lượng đồ uống có cồn tiêu thụ, trong khi năm 2003 là hơn 60%. Ethanol liên quan đến bia tiêu dùng cũng tăng gấp đôi trong thời gian đó (Bảng 11.3), và một sự gia tăng nhẹ, người uống bia cũng được ghi nhận trong nghiên cứu của ESPAD: 17% trong 1995 và 1999, 19% vào năm 2003 (Hibell et al., 2004).

Na Uy – Norway

Mức tiêu thụ ethanol liên quan đến bia tăng nhẹ từ 1992 đến 2003 (Bảng 11.3) cũng quan sát thấy một xu hướng trong nghiên cứu ESPAD dành cho thanh thiếu niên (9% năm 1995, 17% năm 1999, 14% năm 2003) (Hibell et al., 2004). Ngược lại, các tỷ lệ bia trong số đồ uống có cồn giảm từ 70% đến 56% (Bảng 11.3). Những phát hiện này chỉ ra rằng mức tiêu thụ bia đang tăng với tốc độ thấp hơn so với tổng mức tiêu thụ rượu (Strand và Steiro, 2003).

Thuỵ Điển - Sweden

Trái ngược với Đan Mạch, lượng tiêu thụ bia ngày càng giảm ở Thủy Điển. Tiêu thụ bình quân đầu người giảm từ 64 lít trong năm 1992 đến 51 lít năm 2004, một xu hướng tương tự như tỷ lệ phần trăm của tổng lượng ethanol (Bảng 11.3). Một lần nữa, xu hướng này có thể là liên quan đến việc quảng bá đồ uống phong cách Nam Âu, thay thế bia và rượu mạnh bằng rượu vang (Gerdes et al., 2002)  Tuy nhiên, những thay đổi gần đây liên quan đến kinh doanh đồ uống có cồn có thể chống lại xu hướng thuận lợi này (Berggren và Nystedt, 2006), cụ thể là về việc tiêu thụ mạnh bia ở thanh thiếu niên (Andersson et al., 2002) và người trưởng thành (Berg và cộng sự, 2005). Thật thú vị, nghiên cứu của ESPAD cho thấy một sự ổn định tương đối về tỷ lệ người uống bia: 19% năm 1995, 21% năm 1999 và 20% năm 2003 (Hibell et al., 2004).

                       Sweden   

Các Quốc gia Trung Âu – Central European Countries

Các nước Trung Âu (Áo, Bỉ, Đức, Ireland, Hà Lan và Vương quốc Anh) là Quốc gia sản xuất bia truyền thống. Mặc dù Thụy Sĩ không thể được coi là một quốc gia uống bia truyền thống, Bỉ, Ireland và Vương quốc Anh có xu hướng tiêu thụ bia chủ yếu bên ngoài hơn ở gia đình, trong khi xu hướng ngược lại được tìm thấy cho người Áo, người Đức và người Thụy Sĩ;

Áo – Austria

Phản ánh sự sụt giảm trong sản xuất bia (Bảng 11.2), mức tiêu thụ bia bình quân đầu người giảm từ 23,3 lít  năm 1992 lên 22,4 lít năm 2004 (Bảng 11.4). Xu hướng này không thể được xác nhận bởi các dữ liệu từ dữ liệu sự cân bằng thực phẩm, mặc dù tỷ lệ trong tổng lượng tiêu thụ rượu giảm nhẹ, cho thấy có thể chuyển từ bia sang đồ uống có cồn khác (Bảng 11.5).

Bỉ–Luxembourg – Belgium Luxembourg

Trái ngược với sản lượng bia tăng ở Bỉ và giảm ở Luxembourg (Bảng 11.2), mức tiêu thụ bình quân đầu người giảm đáng kể ở Bỉ từ 114 lít vào năm 1992 còn 85 lít mỗi năm vào năm 2004, trong khi nó vẫn ổn định ở Luxembourg (Bảng 11.4). Một lời giải thích hợp lý có thể là do bán đồ uống có cồn cho khách du lịch nước ngoài, mặc dù sự ổn định thực sự trong việc tiêu thụ bia không thể được loại trừ. Tính cả hai quốc gia lại với nhau, trung bình tiêu thụ bia vẫn ổn định, do tỷ trọng trong tổng uống rượu (Bảng 11.5).

Đức – Germany

Đức là Quốc gia sản xuất bia lớn nhất ở châu Âu (Bảng 11.2) trên thế giới. Trên tổng thể, tổng sản lượng và tiêu thụ bia đã được giảm dần đều. Tiêu dùng bình quân đầu người giảm từ 144 lít năm 1992 còn 120 lít năm 2004 (Bảng 11.4), trong khi đó mức tiêu thụ rượu có nguồn gốc từ bia trung bình cũng giảm (Bảng 11.5). Thật thú vị, tỷ lệ bia trong tổng số tiêu thụ rượu cũng giảm từ 67% xuống 61% (Bảng 11.5), cho thấy có sự thay đổi nhỏ nhưng nhất quán trong mô hình uống rượu. Những phát hiện này được xác nhận thêm bởi nghiên cứu dân số, cũng cho thấy một xu hướng giảm trong việc tiêu thụ rượu và bia (Schaeffler et al., 1996; Bloomfield, 1998).                                                                                              Germany

Bảng 11.4: Xu hướng tiêu thụ bia bình quân đầu người ở các nước Trung Âu (lít/năm)

Bảng 11.5: Xu hướng ở các nước Trung Âu.

Ireland – Cộng Hòa Ailen

Mức tiêu thụ bia bình quân đầu người ở Ireland vẫn duy trì ổn định giữa năm 1992 và 2004, mặc dù có một chút giảm trong những năm gần đây (Bảng 11.4), phát hiện tương tự thu được ở thanh thiếu niên từ 15–16 tuổi trong giai đoạn 1995–2003, với tỷ lệ người tiêu dùng bia từ 34% đến 36% (Hibell et al., 2004). Vẫn là tổng sản lượng bia đã tăng lên (Bảng 11.2), do mức tiêu thụ trung bình tính bằng gam ethanol (Bảng 11.5). Ngược lại, không có thay đổi nào được tìm thấy liên quan đến tỷ lệ phần trăm tổng lượng cồn tiêu thụ đối với bia, mặc dù một tăng nhẹ có thể thấy rõ trong giai đoạn 1996–2003 (Bảng 11.5). Những phát hiện này chỉ ra rằng bia là thức uống có cồn ưa thích ở Ireland, chiếm khoảng ba phần tư tổng lượng rượu tiêu thụ.

The Netherlands - Vương Quốc Hà Lan

Là nhà sản xuất bia lớn thứ tư trên thế giới - thuộc EU cũ, và sản xuất đã tăng vào đầu thế kỷ 21 so với đầu thế kỷ những năm 1990 (Bảng 11.2). Tuy nhiên, mức tiêu thụ bình quân đầu người đã giảm từ 90 lít năm 1992 xuống 78 lít mỗi năm vào năm 2004 (Bảng 11.4), không tìm thấy sự sụt giảm về bia sẵn có, mặc dù mức tiêu thụ trung bình trong những năm 2000 thấp hơn những năm 1990; khả năng có thể là việc tăng sản xuất bia là để xuất khẩu, do đó làm giảm lượng bia thực tế có sẵn cho địa phương. Tổng mức tiêu thụ rượu tăng lên trong đầu những năm 1990 và giảm dần sau đó (Bảng 11.5), do đó làm cho xu hướng tổng thể không đáng kể.

Thuỵ Sĩ - Switzerland

Thụy Sĩ là một quốc gia sản xuất rượu vang và tiêu thụ bia vẫn ổn định từ năm 1992 đến 2003, mặc dù ghi nhận đã giảm từ giữa năm 1992 và 2000 (Bảng 11.5). Sự giảm tiêu thụ bia này cũng được tìm thấy trong các nghiên cứu về dân số (Schmid và Gmel, 1996), và diễn ra song song bằng cách giảm theo sau là một sự gia tăng nhẹ trong tổng thị phần của lượng rượu tiêu thụ (Bảng 11.5). Sự sụt giảm này có thể một phần là do mức tiêu thụ rượu mạnh tăng lên sau thay đổi giá cả (Kuo et al., 2003; Mohler-Kuo et al., 2004), với mức tiêu thụ rượu và bia ổn định (Heeb et al., 2003).

Vương Quốc Anh – United Kingdom

 Vương quốc Anh, phần lớn lượng tiêu thụ bia ở bên ngoài hơn tiêu thụ trong gia đình (Bảng 11.1), và chủ yếu ở các quán bar công cộng (McKinney và Coyle, 2005). Tiêu dùng bình quân đầu người đã giảm trong những năm 1990, với sự phục hồi nhẹ trong đầu thiên niên kỷ mới (Bảng 11.4). Đối diện xu hướng đã được tìm thấy cho thanh thiếu niên uống bia từ ba lần hoặc hơn trong 30 ngày qua, với mức tăng từ 30% năm 1995 còn 37% năm 1999, sau đó giảm xuống còn 31% vào năm 2003 (Hibell và cộng sự, 2004). ...

                Nguồn tài liệu: Beer in Health and Disease Prevention Edited By Victor R. Preedy  (P127-P138)

            Biên dịch: Ms. Trần Mỹ Hạnh (HMG)

                                                        Trưởng ban Biên tập KHCN: PGS.TS. Trương Thị Hòa