Trong bối cảnh môi trường pháp lý đối với ngành Đồ uống đang thay đổi mạnh mẽ, từ tháng 9/2025 đến nay, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) đã tích cực tham gia góp ý, đóng góp cho các dự án Luật, Nghị định liên quan tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ngành Đồ uống cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của VBA và ngành Đồ uống trong việc tham gia góp ý xây dựng chính sách theo hướng minh bạch, khả thi và phù hợp thực tiễn.
Hoàn thiện chính sách EPR: Kiến tạo động lực cho kinh tế tuần hoàn
Trong văn bản góp ý gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, VBA đã nêu ra những vướng mắc có thể phát sinh nếu chính sách không được điều chỉnh theo năng lực tái chế thực tế. Hiệp hội kiến nghị Chính phủ có cơ chế ưu đãi rõ ràng đối với bao bì PET tái chế (rPET), như miễn hoặc giảm nghĩa vụ EPR (trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất), nhằm thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi sang vật liệu thân thiện môi trường.
Một điểm đáng chú ý là kiến nghị điều chỉnh trần tỷ lệ tái chế bắt buộc, giảm xuống 3% đối với rPET và 5% đối với bao bì thông thường, phù hợp năng lực thu gom – tái chế còn hạn chế của Việt Nam. Đồng thời, VBA đề xuất công nhận chi phí thực hiện EPR là chi phí hợp lệ được khấu trừ thuế, để giảm gánh nặng tài chính và tạo động lực cho doanh nghiệp đầu tư vào kinh tế tuần hoàn.
PGS. TS Nguyễn Văn Việt - Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA).
Hiệp hội và các doanh nghiệp Đồ uống mong muốn một mô hình kinh tế tuần hoàn có lộ trình, thay vì áp lực “tăng tốc” quá nhanh. Hiệp hội đưa ra lập luận rằng hệ thống tái chế Việt Nam còn hạn chế và việc đặt ra tỷ lệ bắt buộc quá cao có thể dẫn đến chi phí lớn, ảnh hưởng đến khả năng tuân thủ của doanh nghiệp.
Tháo gỡ vướng mắc thủ tục hải quan: Giảm chi phí nội địa, nâng cao hiệu quả logistics
Trong văn bản gửi Bộ Tài chính, VBA phân tích những bất cập trong Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định 23/2019/QĐ-TTg liên quan đến địa điểm làm thủ tục hải quan. Theo Hiệp hội, việc bắt buộc hàng hóa nhập khẩu phải xử lý tại Chi cục Hải quan nếu áp dụng cho mọi loại hàng hóa sẽ làm tăng chi phí vận tải nội địa, thời gian thông quan, áp lực kho bãi và điều phối.
VBA kiến nghị chỉ áp dụng quy định nghiêm ngặt đối với nhóm hàng rủi ro cao; Cho phép hàng hóa thông thường làm thủ tục tại các ICD lớn; Rà soát những mâu thuẫn pháp lý liên quan đến nhập khẩu rượu; Bổ sung cơ chế chuyển tiếp rõ ràng để tránh ách tắc hàng hóa.
Những kiến nghị này nhằm bảo đảm quản lý chặt chẽ nhưng vẫn tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm chi phí vận chuyển và tối ưu chuỗi cung ứng trong bối cảnh thị trường còn khó khăn.
Bảo đảm tính khả thi trong quản lý chất lượng và nhãn hàng hóa
Trong văn bản góp ý gửi Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 12/9/2025, VBA nêu rõ nhiều quy định trong Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Chất lượng sản phẩm – hàng hóa và quy định nhãn hàng hóa còn xa rời thực tiễn.
Hiệp hội đề xuất xây dựng rõ tiêu chí phân loại mức độ rủi ro của sản phẩm; Loại bỏ yêu cầu ghi thông tin đơn vị kinh doanh vào mã truy xuất nguồn gốc vì khó khả thi; Bổ sung chứng nhận FSSC 22000 vào nhóm miễn kiểm tra chất lượng; Đánh giá lại yêu cầu ghi chi tiết nguồn gốc nguyên liệu để không làm lộ bí mật kinh doanh và thận trọng trong triển khai nhãn điện tử và hộ chiếu số đối với ngành thực phẩm - đồ uống. VBA cho rằng, dự thảo cần tiếp tục lấy ý kiến rộng rãi để đảm bảo mục tiêu kép: nâng cao chất lượng sản phẩm và tạo môi trường kinh doanh ổn định, minh bạch.
Đề xuất hoàn thiện chính sách thuế đối với nước giải khát có đường
Với các văn bản gửi Bộ Tài chính và gửi Quốc hội, Chính phủ cùng nhiều cơ quan khác vào tháng 10 vừa qua, VBA góp ý Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), trong đó tập trung vào nhóm hàng nước giải khát có đường, cách xác định rõ hàm lượng đường trong nước giải khát chịu thuế TTĐB và tính nhất quán của chính sách giảm thuế GTGT 2% trong năm 2026.
Hiệp hội đề xuất cần quy định rõ phương pháp xác định hàm lượng đường và cho phép dung sai ±20% để phù hợp sai số tự nhiên trong sản xuất; Mở rộng phạm vi chịu thuế dựa trên tổng lượng đường tiêu thụ, bảo đảm công bằng; Tiếp tục giảm thuế GTGT 2% cho nhóm hàng nước giải khát có đường trên 5g/100ml trong năm 2026, vì thuế TTĐB chỉ áp dụng từ 2027.
Theo tính toán của Viện Nghiên cứu Đồ uống Việt Nam, nếu không tiếp tục giảm thuế GTGT, ngành có thể thiệt hại trên 1.000 tỷ đồng, đây là con số lớn với doanh nghiệp trong bối cảnh sức mua yếu và chi phí đầu vào tăng mạnh.
Đóng góp xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với đồ uống có cồn
Ngày 15/10, VBA gửi Công văn số 80/CVVBA góp ý dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia sản phẩm đồ uống có cồn – một văn bản có tác động lớn đến cả sản xuất công nghiệp và sản xuất thủ công trong nước.
Thị trường đồ uống có cồn gồm cả sản xuất công nghiệp và thủ công – vì vậy cần quy định riêng cho mỗi nhóm. Dự thảo cần được đăng tải lên cổng WTO/TBT do liên quan đến sản phẩm có chỉ dẫn địa lý quốc tế. Cần quy định dung sai hàm lượng cồn, làm rõ khái niệm “đồ uống có cồn”, và phân loại đúng các sản phẩm như vang tăng cường. Nhãn và bao bì tồn kho cần được phép sử dụng tiếp tối đa 18 tháng.
Lãnh đạo Hiệp hội tặng hoa cảm ơn các chuyên gia tại Hội thảo "Ngành Đồ uống Việt Nam trong kỷ nguyên mới - xu hướng, thách thức và cơ hội"
Những kiến nghị này nhằm xây dựng khung tiêu chuẩn phù hợp thực tiễn, vừa quản lý hiệu quả, vừa không cản trở hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp.
VBA đã đóng vai trò quan trọng trong việc phản biện, tham vấn chính sách liên quan đến ngành. Tiếng nói của Hiệp hội không chỉ đại diện cho quyền lợi hợp pháp, chính đáng của các hội viên mà còn góp phần vào quá trình hoàn thiện thể chế, thúc đẩy phát triển bền vững của ngành đồ uống.
Với tinh thần xây dựng, khách quan và trách nhiệm, VBA tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ và các cơ quan chức năng trong việc kiến tạo môi trường pháp lý minh bạch, ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, duy trì tăng trưởng và đóng góp tích cực vào kinh tế quốc gia.
Theo: Douongvietnam.vn