Quang cảnh Hội thảo
 

Tham gia Hội thảo có ông Ngô Khải Hoàn – Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), ông Ngô Minh Kim – Phó giám đốc Sở Công Thương Ninh Bình, ông Nguyễn Văn Việt – Chủ tịch VBA, ông Ludovic Ledru - Tổng giám đốc Điều hành Pernod Ricard Việt Nam, đồng Chủ tịch Diễn đàn Uống có trách nhiệm Việt Nam (VARD), đại diện Sở Công Thương các tỉnh, lãnh đạo, đại diện một số doanh nghiệp ngành Đồ uống, các chuyên gia, đại diện một số cơ quan báo đài trung ương và Hà Nội.
 

  Ông Nguyễn Văn Việt - Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam phát biểu
 

Theo số liệu của Bộ Công Thương, mỗi năm có gần 300 triệu lít rượu thủ công (RTC) được tung ra thị trường với tình trạng không nguồn gốc xuất xứ, không tem nhãn, không công bố chất lượng. Bất chấp nỗ lực của các cơ quan quản lý nhà nước từ cấp Trung ương tới địa phương, việc quản lý sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng RTC vẫn là một nhiệm vụ bất khả thi, làm thất thu nguồn thuế rất lớn cho Nhà nước, làm tăng chi phí chăm sóc y tế cũng như thiệt hại về mặt tính mạng con người và tăng nguy cơ mất an ninh-trật tự, an toàn xã hội. Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) năm 2020 cho biết, tổn thất về thuế đối với RTC gây ra vào khoảng 751,582 triệu USD, chiếm 29% tổng tổn thất về thuế từ khu vực phi chính thức.

Trong bối cảnh đó, Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), Sở Công Thương tỉnh Ninh Bình và VARD đã phối hợp thí điểm Chương trình “Nâng cao năng lực quản lý sản xuất RTC” tại tỉnh Ninh Bình nhằm đánh giá thực trạng sản xuất rượu thủ công ở địa phương, từ đó đưa ra các khuyến nghị về chính sách nhằm thúc đẩy quản lý hiệu quả việc sản xuất RTC ở Ninh Bình nói riêng và trên cả nước nói chung.
 

Ông Ngô Khải Hoàn – Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) phát biểu khai mạc
 

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Ngô Khải Hoàn – Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết: Dự án “Nâng cao năng lực quản lý rượu thủ công tại Ninh Bình” với mục đích chính nhằm đánh giá thực trạng sản xuất rượu thủ công trên toàn quốc nói chung, tại Ninh Bình nói riêng và nâng cao nhận thức về quản lý rượu thủ công. Từ đó, xây dựng mô hình quản lý rượu thủ công trên cả nước, loại bỏ các loại rượu không có nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo an toàn thực phẩm. Từ những kết quả đạt được của dự án này là cơ sở cho các cơ quan quản lý có những biện pháp quản lý tốt hơn trong hoạt động sản xuất rượu thủ công tại địa phương.
 

Ông Ludovic Ledru - đồng Chủ tịch Diễn đàn uống có trách nhiệm Việt Nam phát biểu tại Hội nghị
 

Nhìn nhận ở một khía cạnh khác, ông Ludovic Ledru - đồng Chủ tịch Diễn đàn uống có trách nhiệm Việt Nam (VARD) chia sẻ rằng “Kết quả khảo sát từ Chương trình cho thấy, tại Ninh Bình có hơn 450 hộ sản xuất rượu thủ công (tương đương 11% tổng số hộ) có sản lượng hàng năm từ 1000 lít trở lên kê khai “không nhằm mục đích kinh doanh”. Đây rõ ràng là điểm bất hợp lý bởi mức sản lượng này quá lớn và nằm ngoài khả năng tiêu dùng của hộ gia đình. Nếu số rượu này để bán thì dĩ nhiên, các hộ gia đình này không đóng thuế đúng quy định. Từ một ví dụ đơn giản ở Ninh Bình, ta có thể thấy rõ rằng Nhà nước đang tổn thất rất lớn về mặt thu thuế từ khu vực rượu phi chính thức. Nếu như Nhà nước có các chính sách phù hợp nhằm chuyển đổi các hộ sản xuất RTC vào khu vực chính thức, mỗi năm ngân sách nhà nước sẽ có thể tăng thêm đáng kể”.

Ông cũng bày tỏ sự tin tưởng rằng việc quản lý tốt rượu thủ công không chỉ giúp tăng nguồn thu thuế cho ngân sách, mà còn giúp tạo ra các sản phẩm rượu có chất lượng, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, cũng như tạo dựng một môi trường kinh doanh bình đẳng, hấp dẫn cho các nhà sản xuất rượu chính thống ở Việt Nam.
 

Ông Ngô Minh Kim – Phó giám đốc Sở Công Thương Ninh Bình báo cáo kết quả thực hiện chương trình
“Nâng cao năng lực quản lý sản xuất rượu thủ công” thí điểm tại tỉnh Ninh Bình năm 2020-2021

Các hoạt động của Chương trình đã thu được những kết quả ban đầu khá ấn tượng, đặc biệt là số lượng hộ sản xuất RTC đăng ký, kê khai với chính quyền địa phương tăng 68% so với thời điểm trước khi triển khai. Thông tin về quy định pháp luật, kiến thức về RTC, phòng chống lạm dụng rượu bia được chuyển tải tới người dân ở Ninh Bình thông qua chuỗi hoạt động truyền thông, hội thảo tập huấn, tin bài phóng sự, thu hút được sự tham gia của hàng ngàn lượt người tham dự.

 

Mặc dù vậy, kết quả điều tra khảo sát cũng cho thấy nhiều vấn đề bất cập trong công tác quản lý việc sản xuất RTC ở Ninh Bình, chẳng hạn như gần ¾ số hộ gia đình được khảo sát cho biết họ chưa kê khai với chính quyền địa phương về việc sản xuất RTC và trong số đó có tới 85,2% cho biết không nắm được quy định cần phải kê khai việc sản xuất RTC với chính quyền. Bên cạnh đó, nhận thức, hiểu biết của người sản xuất RTC về việc nấu rượu còn rất hạn chế với chỉ 36% hộ gia đình hiểu biết đầy đủ về những quy định pháp lý cần tuân thủ trong việc nấu RTC (về an toàn thực phẩm, nguồn gốc nguyên liệu, đăng ký kê khai).
 

Ông Vũ Đức Nam, Phó trưởng phòng Công nghiệp thực phẩm - Cục Công nghiệp phát biểu


Bà Nguyễn Hương Giang - Chuyên viên cao cấp Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) báo cáo thực trạng quản lý và sản xuất rượu thủ công tại Việt Nam
 

Ông Nguyễn Văn Việt - Chủ tịch VBA và ông Ludovic Ledru - đồng Chủ tịch VARD trao đổi trước Hội nghị
 

Từ những kết quả thực tế được phản ánh qua Chương trình, Báo cáo đề xuất các giải pháp và khuyến nghị cho chính quyền tỉnh Ninh Bình nói riêng và các Bộ ngành trực thuộc Trung ương nói chung để giúp thúc đẩy việc quản lý hiệu quả lĩnh vực sản xuất RTC ở Việt Nam. Trong đó tại địa phương cần rà soát, xác định rõ đối tượng thuộc diện phải đưa vào danh sách để quản lý, cấp phép theo đúng quy định, tăng cường công tác hậu kiểm đối với sản xuất RTC, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho hộ sản xuất RTC…
 

 

Với các cơ quan quản lý, ban hành Quy chuẩn kỹ thuật về rượu và RTC, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong cấp giấy phép sản xuất, không tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu nhằm giảm gánh nặng cho đơn vị sản xuất, đồng thời khuyến khích các cơ sở sản xuất RTC đăng ký hoạt động sản xuất, kinh doanh…

Kim Anh