Trong những ngày giữa tháng 7/2025, ngành Đồ uống Việt Nam liên tiếp đón nhận nhiều thông tin quan trọng, từ điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), chỉ đạo từ Chính phủ, đến những biến động lớn trong hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp. Theo đó, các cơ quan truyền thông đã quan tâm phản ánh những vấn đề nổi bật đang chi phối mạnh mẽ đến ngành: chính sách thuế và pháp lý siết chặt, tác động thực tế đến thị trường và doanh nghiệp, cùng với xu hướng tiêu dùng mới đang dần hình thành.

 

 

Tâm điểm của các chính sách gần đây là việc tăng mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với rượu, bia. Bài viết trên VnEconomy ngày 10/7 có tiêu đề: "Thuế TTĐB rượu, bia sẽ tăng lên tới 90% vào năm 2031" (https://vneconomy.vn/thue-tieu-thu-dac-biet-ruou-va-bia-tang-den-90-vao-nam-2031.htm) đã phân tích kỹ lộ trình tăng thuế theo từng giai đoạn, bắt đầu từ năm 2027 lên 70%, tăng dần 5% mỗi năm đến 90% vào năm 2031. Đây là chính sách nằm trong nỗ lực giảm thiểu tác hại của rượu, bia đến sức khỏe cộng đồng, giảm tỷ lệ tai nạn giao thông và bệnh không lây nhiễm.

Cũng liên quan đến vấn đề Thuế TTĐB, Báo điện tử Chính phủ ngày 11/7 đăng tải bài: "Công bố Lệnh của Chủ tịch nước về 9 luật vừa được thông qua" (Công bố Lệnh của Chủ tịch nước về 9 luật vừa được thông qua). Trong số các đạo luật mới, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thuế TTĐB được đánh giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ngành đồ uống, đặc biệt là nhóm sản phẩm có cồn và có đường.

Bên cạnh chính sách thuế, việc kiểm soát hành vi sử dụng đồ uống có cồn cũng được đẩy mạnh. Bài viết trên Dân Trí ngày 18/7 "CSGT Hà Nội hóa trang gần quán nhậu, loạt tài xế say xỉn bị xử lý" (CSGT Hà Nội hoá trang gần quán nhậu, loạt tài xế say xỉn bị xử lý | Báo Dân trí) phản ánh chiến dịch mạnh tay của lực lượng chức năng trong xử lý người điều khiển phương tiện sau khi sử dụng bia, rượu. Các tổ công tác hóa trang được triển khai tại nhiều tuyến phố, đặc biệt là gần các quán nhậu, cho thấy xu hướng thực thi pháp luật gắn liền với thay đổi chính sách.

Trước những điều chỉnh về thuế và kiểm soát tiêu dùng, nhiều doanh nghiệp ngành đồ uống cũng đang gặp khó khăn, thị trường tiêu thụ sụt giảm bởi những bất cập trong một số quy định cần có giải pháp khắc phục. Bài viết "VBA phản ánh vướng mắc, bất cập trong quy định pháp luật gây khó khăn cho doanh nghiệp và đề xuất kiến nghị" trên Tạp chí Đồ Uống Việt Nam ngày 14/7 (VBA phản ánh vướng mắc, bất cập trong quy định pháp luật gây khó khăn cho doanh nghiệp và đề xuất kiến nghị) cho biết, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) đã chỉ rõ hàng loạt quy định pháp luật chồng chéo, từ ghi nhãn, quảng cáo, phân loại sản phẩm cho đến quản lý thuế. Các bất cập này không chỉ gây lúng túng trong thực thi mà còn làm gia tăng chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.

Bên cạnh những thách thức đến từ chính sách thuế và xu hướng tiêu dùng, một vấn đề nổi cộm khác cũng đang đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với ngành đồ uống, đó là nạn hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường. Bài viết trên Hanoionline ngày 17/7 với tiêu đề "Đẩy lùi hàng giả để bảo vệ thương hiệu doanh nghiệp Việt" (https://hanoionline.vn/day-lui-hang-gia-de-bao-ve-thuong-hieu-doanh-nghiep-viet-348375.htm) đã chỉ ra rằng, hàng loạt sản phẩm, đặc biệt trong các ngành hàng tiêu dùng nhanh như rượu, bia, nước giải khát, đang bị làm giả, làm nhái tinh vi gây thiệt hại nghiêm trọng cho doanh nghiệp chính hãng và đe dọa sức khỏe người tiêu dùng. Thực tế này không chỉ làm xói mòn uy tín thương hiệu mà còn cản trở sự phát triển lành mạnh của thị trường. Trong bối cảnh doanh nghiệp đang gồng mình thích ứng với chính sách thuế mới và chi phí đầu vào tăng cao, việc phải đối mặt với hàng giả càng khiến tình hình trở nên khó khăn hơn.

Theo đó, để bảo vệ thương hiệu Việt và đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng, nhiều doanh nghiệp kiến nghị các cơ quan chức năng tăng cường phối hợp trong kiểm tra, xử lý vi phạm, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, nhận diện sản phẩm chính hãng. Đây là giải pháp căn cơ giúp doanh nghiệp đồ uống giữ vững thị phần và xây dựng niềm tin với người tiêu dùng trong giai đoạn đầy biến động.

Thời gian gần đây, các báo quốc tế cũng đặc biệt quan tâm đến chính sách thuế và kiểm soát đồ uống có cồn tại Việt Nam. Mới đây, ngày 10/7, tờ DW có bài viết "Tại sao Việt Nam lại siết chặt quản lý rượu bia?" (https://www.dw.com/en/why-is-vietnam-cracking-down-on-alcohol/a-73226559?utm_source=chatgpt.com) đánh giá Việt Nam đang trở thành hình mẫu trong khu vực ASEAN trong việc sử dụng công cụ thuế như một giải pháp y tế cộng đồng. DW phân tích rằng mức thuế cao cùng với thực thi quyết liệt tại Việt Nam có thể làm giảm mạnh lượng tiêu thụ rượu bia, tuy nhiên cũng đòi hỏi phải có sự hỗ trợ kịp thời với doanh nghiệp và thúc đẩy các dòng sản phẩm thay thế lành mạnh.

Trước đó, tờ Reuters ngày 14/6 trong bài: "Quốc hội Việt Nam thông qua việc tăng thuế đồ uống có cồn lên 90% vào năm 2031" ((https://www.reuters.com/world/asia-pacific/vietnam-parliament-approves-hiking-tax-alcoholic-drinks-90-by-2031-2025-06-14/?utm_source=chatgpt.com) cho rằng, đây là bước đi táo bạo mang tính chiến lược dài hạn. Reuters cũng lưu ý nguy cơ thị trường phi chính thức phát triển nếu không có cơ chế kiểm soát và giải pháp truyền thông phù hợp.

Tình trạng thị trường tiêu dùng chững lại, cùng với sức ép từ chuyển dịch thói quen tiêu dùng cũng khiến các tập đoàn lớn phải thay đổi. Theo thông tin trên trang Người quan sát, có thương hiệu lớn của ngành nước giải khát đã và đang thực hiện chiến lược tinh gọn danh mục sản phẩm, đóng cửa các thương hiệu không còn hiệu quả, và tập trung đầu tư vào các dòng sản phẩm chiến lược như nước giải khát không đường, đồ uống thể thao và cà phê đóng chai...

Từ các bài viết đã nêu ở trên có thể thấy, Việt Nam đang bắt đầu một giai đoạn chính sách kiểm soát chặt chẽ hơn đối với đồ uống có cồn và đồ uống có đường. Làn sóng thuế mới sẽ đem lại những thay đổi lớn trên thị trường, sàng lọc lại các dòng sản phẩm và hình thành xu hướng tiêu dùng mới. Tuy nhiên, để chính sách đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, cần có sự chuẩn bị về tâm lý, truyền thông và đối thoại với doanh nghiệp để hài hòa được mục tiêu sức khỏe cộng đồng và sự phát triển kinh tế đất nước.

 

Theo: douongvietnam.vn